Bina Güçlendirme Denetimi

Bina ile ilgili mevcut durumu belirlemeye ilişkin işlemlerin (mevcut durumun eski projesi ile uyumu, gerekirse taşıyıcı sistem rölevesinin hazırlanması, binaya ait karot beton örneklerinin ile taşıyıcı sistem röntgenlenmesinin laboratuvar ortamında test sonuçları ve zemin etüt inceleme) yapılmasını takiben, mevcut taşıyıcı sistemin statik programlar yardımıyla analizi yapılarak seçilecek güçlendirme düzeyi belirlenir.

Binanın taşıyıcı sisteminin durumu, hasarı ve varsa deprem hesabı incelenir. Bu incelemede binanın köşe ve kenar kolonları ve her iki doğrultudaki yatay yük taşıyan çerçeve sayısı özel olarak gözden geçirilmelidir. Taşıyıcı sistemin depremde Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ölçütlerine göre orta hasar görmüş olması veya mevcut sistemde yüklerin iletilmesinde açıkça belirlenen önemli bir eksiklik (taşıyıcı sistem elemanlarından birinin kaldırılması) güçlendirme kararının verilmesi için yeterli olabilir. Ayrıca, beton kalitesi proje değerlerinin altında olup kabul edilebilir sınırlardan da düşük ise, veya bina projesinde tasarlanandan daha fazla katlı yapılmış ise, taşıyıcı sistemin güçlendirilmesi gerekir.

Deprem Yönetmeliği’ nde tanımlanan deprem kuvvetlerinin karşılanması ve bu yükler altında kesitlerin ve donatılarının yeterliliğinin kontrolünde esnasında taşıyıcı sisteme duyulan güven oranında, öngörülen deprem yükleri en fazla %25 oranında azaltılarak, hesap edildiği tarihte geçerli yüklerden az olmamak koşulu ile, hesaba katılabilir. Aksine, deprem yüklerinin taşınmasında mevcut sistemde belirsizlikler varsa, mevcut taşıyıcı sistemin kapasitesi 0.85 katsayısı ile azaltılabilir.

Taşıyıcı sistemin durumuna ve kabul edilebilecek süneklilik düzeyine bağlı olarak yapılacak kontrollerde, kirişlerde mesnet ve açıklık kesitlerinin aralarında yardımlaşmaları ile aynı katta bulunan kolonların yardımlaşmaları (denge koşulu korunarak momentlerin kesitler veya elemanlar arasında aktarılması) hususları da göz önüne alınabilir. Bu kontrol sırasında, taşıyıcı sistemin düzenlilik durumu, beton kalitesi, kolon ve kirişlerdeki etriye durumu göz önüne alınarak, deprem yükü azaltma katsayısı süneklilik düzeyi normal ve yüksek olan sistemlere ait katsayılar arasında seçilebilir. Süneklilik düzeyi yüksek duruma karşı gelen davranış katsayısının seçilebilmesi için Deprem Yönetmeliği koşulların tamamen sağlanması gerekir. Güçlendirilen binaya ilişkin güçlendirme esasları ile ilgili bir değerlendirme raporunun verilir.

Güçlendirme maliyetinin binanın yeniden yapılması bedelinin önemli bir oranını (örneğin %40) geçmesi durumunda, önemli güçlendirme gerektiren ve ekonomik ömrünün önemli bir kısmını tamamlamış (1970 yılından önce yapılmış binalar) olan ve herhangi bir tarihi değeri veya prestiji olmayan binalar ile Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ölçütlerine göre ağır hasarlı sınıfa giren binalar için yıkım kararı verilebilir.